Nuôi heo là một trong những ngành nghề phổ biến ở nông thôn nước ta. Tuy nhiên, không phải bà con nào cũng biết cách nuôi heo đúng cách để mang lại chất lượng thịt đạt tiêu chuẩn. Nhằm mục đích hướng dẫn bà con chăn nuôi an toàn, hiệu quả và bảo vệ sức khỏe cộng đồng & môi trường. Bài viết hôm nay, CCRD sẽ hướng dẫn bà con kỹ thuật chăn nuôi lợn chuẩn nhất. Hãy cùng đón đọc ngay nhé!
Yêu cầu về chuồng trại
Chuồng nên được bố trí trên nền đất cao thoáng không bị ngập úng. Khoảng cách xa khu dân cư để tiện trong việc tiêu thoát chất thải tốt, cung cấp đủ nước và xây theo hướng đông tây.
Độ dốc của chuồng là 2% để không bị ẩm ướt, lát bằng gạch chỉ, mái chuồng không nên để quá thấp để chuồng thông thoáng một cách tự nhiên, không bao kín ngột ngạt.
Về kích thước trung bình là 12 – 15m2 đổ lên
Máng ăn để dốc cho dễ rửa, không để thức ăn bị tồn đọng bẩn.
Chọn giống như thế nào?
Nên chọn những giống lợn có tỷ lệ nạc cao. Thân dài, móng nở và bụng thon
Lưu ý: Hạn chế mua nhiều chủng loại ở nhiều nơi về nuôi. Cần nắm rõ lý lịch và nguồn gốc lợn mua về nuôi, lợn phải đều về trọng lượng.
Chuẩn bị gì khi đưa lợn về nuôi?
– Trước khi thả lợn: Cần vệ sinh sạch sẽ, quét vôi nền chuồng (tẩy uế xung quanh đủ nước uống)
– Khi đã mua lợn về: nên mua vào ngày mát mẻ, nhất là lúc sáng sớm hoặc chiều tối, thời gian vận chuyển càng nhanh càng tốt
Cho lợn uống đủ nước ngay sau khi thả vào chuồng, pha Glucose cho uống hoặc thuốc điện giải
Tạo thói quen cho lợn đi đúng nơi bằng cách hằng ngày quét phần dồn vào một nơi quy định. Tuyệt đối không được tắm cho lợn ngay
Quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc heo thịt
Để thực hiện đúng quy trình nuôi dưỡng heo từ lúc đem về và chăm sóc đúng tiêu chuẩn. Bà con cần chú ý các yếu tố sau:
1. Dinh dưỡng
Thời gian nuôi heo thường sẽ được phân chia thành 2 giai đoạn. Mỗi giai đoạn sẽ có những tiêu chuẩn dinh dưỡng khác nhau như:
- Giai đoạn 1:
Heo thịt được nuôi dưỡng khoảng 70 – 130 ngày tuổi và có trọng lượng trung bình khoảng 20 – 60 kg. Đây là thời kỳ cơ thể phát triển khung xương, hệ cơ bắp và hệ thần kinh, do vậy khẩu phần cung cấp đủ protein, khoáng và vitamin giúp phát triển về chiều dài và chiều cao toàn thân. Thiếu dinh dưỡng trong thời kỳ đầu sẽ làm cho khung xương chậm phát triển và hệ cơ vì thế cũng không phát triển, heo trở nên nhỏ đòn và kém nạc do bắp cơ nhỏ và sự tích luỹ mỡ ở thời kỳ sau nhiều hơn. Tuy nhiên nếu thừa dinh dưỡng sẽ làm gia tăng chi phí nuôi, thừa protein sẽ bị đào thải dưới dạng ure có tác hại đến sức khoẻ, heo sẽ dễ viêm khớp và tích tụ mỡ sớm. Người nuôi nên cho heo ăn khẩu phần có 17 – 18% protein thô, giá trị khẩu phần có khoảng 3100 – 3250 Kcal.
- Giai đoạn 2:
Heo thịt được nuôi dưỡng khoảng 131 – 165 ngày tuổi và có trọng lượng trung bình khoảng 61 – 105 kg. Đây là thời kỳ heo tích tụ mỡ vào từng thớ thịt để tạo sự kết dính nên heo sẽ tăng trưởng theo chiều ngang và to ra. Nên giai đoạn này heo cần nhiều glucid và lipid hơn giai đoạn 1 và ngược lại nhu cầu protein, khoáng chất và vitamin ít đi. Dư dưỡng chất lúc này sẽ làm tăng chi phí thức ăn và gia tăng lượng mỡ, tuy nhiên nếu thiếu hụt dinh dưỡng sẽ khiến heo trở nên gầy yếu, bắp cơ dai không chắc và mất đi hương vị cần thiết và thịt có màu sắc nhợt nhạt không thu hút người tiêu dùng. Giai đoạn này nhà chăn nuôi sử dụng thức ăn có khẩu phần có protein thô khoảng 14 – 16% và giá trị khẩu phần có khoảng 3000 – 3100 kcal.
Kỹ thuật chăn nuôi heo thịt theo 2 giai đoạn chỉ áp dụng khi chăn nuôi những dòng lợn ngoại có tốc độ tăng trưởng và sinh sản tốt, có tỉ lệ nạc cao như Landrace, Hampshire hay heo lai F2 có 75% tỷ lệ máu ngoại trở lên. Kỹ thuật trên thường áp dụng ở các trang trại quy mô tập trung, có kỹ thuật thâm canh cao và ở cả hai giai đoạn chăn nuôi đều cần cân đối thành phần các axít amin và axít béo không no mạch dài.
Phẩm chất thức ăn có ảnh hưởng lớn đối với phẩm chất thịt heo khi giết thịt. Nếu khẩu phần có nhiều chất béo xấu nó sẽ cho ra thịt có mỡ bệu và sẽ bị hoá lỏng và ôi dầu khi trữ lạnh lâu (chất béo của bột cá xấu sẽ gây mùi hôi cho thịt và ít người ưa chuộng) .
2. Kỹ thuật cho ăn
- Số lượng thức ăn:
Theo như cách trình bày về dinh dưỡng ở trên thì cơ thể lợn phát triển theo 2 giai đoạn. Ở giai đoạn đầu heo sẽ phát triển số lượng tế bào cơ và giai đoạn còn lại sẽ phát triển kích cỡ tế bào. Do đó, đối với giai đoạn đầu ta cần cho heo thịt ăn uống với số lượng tuỳ theo yêu cầu làm cho lợn phát triển thêm số lượng tế bào và các giai đoạn sau cho lợn ăn định mức nhằm giảm sự phát triển tế bào mỡ. Như vậy sẽ giúp giảm chi phí cho chăn nuôi heo thịt và tăng tỷ lệ nạc.
- Cách cho ăn:
Nên thiết kế máng ăn đủ với số lượng heo trong chuồng nhằm tránh việc ăn không đồng đều và có thể cho ăn nhiều lần trong ngày nhằm cải thiện hiệu quả tiêu thụ thực phẩm. Tập cho heo có thói quen ăn theo giờ nhằm cải thiện khả năng tiêu hoá. Trong lúc cho ăn nên quan sát tình hình sức khoẻ và lượng thức ăn tiêu thụ của các con trong đàn. Ngoài ra, cần lưu ý là thành phần thực phẩm cần đầy đủ dinh dưỡng và không để nhiễm độc tố nấm mốc.
Nước uống : nước uống cho heo cần đảm bảo sạch sẽ và đầy đủ.
3. Kỹ thuật chăm sóc
- Phân lô, phân đàn
Sau khi cai sữa heo con chúng ta tiến hành phân lô, phân đàn để dễ quản lý, theo dõi. Việc phân lô, phân đàn phải tuân thủ những nguyên tắc sau đây:
Khi ghép tránh không làm cho heo phân biệt đàn và cắn xé lẫn nhau.
Mật độ chăn nuôi thích hợp như sau: từ 10 – 35 kg có 0,4 – 0,5 m2/con và từ 35 – 100 kg có 0,8 m2/con.
* Lưu ý: Cần phải nuôi riêng biệt heo thịt đực và cái do giới tính có ảnh hưởng lên mức độ tăng trưởng của heo, đặc biệt sau khi heo đạt khoảng 50 kg trở lên. Một số đặc điểm khác nhau căn bản về sức khoẻ của heo đực và heo cái như là: Khả năng phát triển cơ bắp của heo đực cao hơn heo cái; heo đực cần nhiều protein và acid amin hơn heo cái ở giai đoạn 50 – 90 kg; heo cái có thể được ăn uống tự do đến 40 – 45 kg còn heo đực lại có thể ăn tự do lên tới 55 – 60 kg và sau đó lại được nuôi tách ra cho ăn với mức độ dinh dưỡng hạn chế khác nhau. Vì khẩu phần của heo đực cần nhiều lysine hơn heo cái.
- Chuồng trại và cách vệ sinh:
– Việc quản lý đàn heo bằng thiết kế chuồng trại phù hợp, mật độ chăn nuôi, nhiệt độ chuồng nuôi, các stress nhiệt và chất lượng không khí. .. cũng rất cần thiết.
– Chuồng trại phải thoáng mát và có khả năng lưu thông không khí với tốc độ gió trung bình khoảng 0,5 – 1 m/giây. Nếu thông gió qua quạt thì nên chỉnh tốc độ quạt thích hợp với từng mùa để tránh sự ngột ngạt, và nên tránh tình trạng cúp quạt làm quạt không hoạt động dẫn đến việc heo bị chết vì ngộp.
– Nền chuồng phải khô ráo, có độ dốc tiêu thoát nước vừa phải để tránh trơn trượt hoặc gồ ghề nhằm giảm thiểu rủi ro trong quá trình chăn nuôi.
– Trục dọc của khu chuồng nên chạy theo hướng đông bắc tây nam nhằm tránh những hướng nắng bất lợi hoặc hướng mưa tạt gió lùa. Nên làm chuồng có diện tích phơi nắng khoảng 2/3 diện tích chổ nằm kể trên. Sân nắng ngoài việc bổ sung vitamin D cho heo, cũng có khả năng làm ấm và khử trùng bởi tia cực tím.
– Quanh chuồng nên có cây xanh che mát, tuy có ích cho ban ngày, tuy nhiên về ban đêm nếu không khí lạnh, không có gió và cây hô hấp thải CO2 cũng sẽ tác động tiêu cực lên sức khoẻ và quá trình sinh trưởng của heo nuôi.
– Khuynh hướng gần đây của các trang trại chăn nuôi heo hiện đại thì chỉ tắm heo trừ các trường hợp thật sự cần bởi việc tắm heo sẽ khiến cơ thể heo gia tăng độ dày của lớp mỡ lưng (đây là phản ứng của heo khi chống lại nước lạnh) . Nuôi heo sẽ mất nhiều thời gian chăm sóc và chất lượng của miếng thịt không đúng theo tiêu chuẩn về tỷ lệ nạc. Mặt khác, tắm heo cũng là một trong các yếu tố làm cho những heo yếu trong đàn dễ bệnh.
– Nên làm sạch và khử trùng chuồng trại sạch sẽ trong suốt thời gian chăn nuôi.
4. Phòng bệnh cho heo
+ Nên phải cung cấp đầy đủ nước sạch cho lợn uống.
+ Về Vacxin và vệ sinh khử trùng chuồng nuôi
+ Lợn con: – 21 ngày tiêm vacxin phó thương hàn.
+ 25 – 30 ngày tiêm vacxin E. Coli + dịch tả.
+ 60 ngày tiêm vacxin dịch tả lợn.
+ Lợn nuôi thịt: 3 tháng tiêm vacxin dịch tả + tụ dấu.
Tạm kết
Bài viết trên đây, CCRD đã cung cấp cho quý bà con đầy đủ những thông tin cần thiết từ cách chọn giống heo, làm chuồng đến khâu chăm sóc, phòng bệnh,… cho đàn heo của mình. Hy vọng những chia sẽ trên sẽ hữu ích đối với bà con trong việc chăn nuôi heo đem lại năng suất tốt nhất, gia tăng hiệu quả và phát triển kinh tế.
